Aktualności

14
PAŹ
2022
​Polskie pielęgniarki i położne na emigracji - liczby, trendy i kierunki

Polscy profesjonaliści medyczni coraz częściej poszukują zatrudnienia za granicą. Zgodnie z danymi udostępnionymi przez Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych, w ciągu minionych dziesięciu lat o zaświadczenie do pracy na terenie UE ubiegało się około 16 tysięcy osób. Jakie są najczęstsze kierunki emigracji zarobkowej polskich pielęgniarek i położnych i czy utrzymujące się trendy są poważnym zagrożeniem dla funkcjonowania polskiej służby zdrowia? Eksperci postanowili to zbadać.

W swojej analizie pt. ,,Exploration of Estimated Emigration Trends of Polish Health Professionals’’, która została opublikowana na łamach International Journal of Environmental Research and Public Health, autorzy Alicja Domagała, Marcin Kautsch, Kamila Parzonka i Aleksandra Kulbat przyjrzeli się najważniejszym aspektom emigracji zarobkowej pracowników polskiej służby zdrowia. Ich wnioski nie napawają optymizmem.
Polska kadra medyczna w pigułce – dlaczego pielęgniarki i położne emigrują?

Autorzy publikacji scharakteryzowali aktualną sytuację polskiej kadry medycznej kilkoma dosadnymi wnioskami. Oto one:

  • niskie wskaźniki zatrudnienia

Badacze wskazali, że na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej Polska charakteryzuje się najniższymi wskaźnikami zatrudnienia dla głównych grup zawodów medycznych – w tym pielęgniarstwa i położnictwa. Na 1000 mieszkańców przypada 5,1 pielęgniarek, podczas gdy średnia europejska wynosi 8,2.

  • niski poziom wynagrodzenia

Polska pielęgniarka zarabia średnio ok 3,5 tys. zł miesięcznie, co plasuje nasz kraj na jednym z ostatnich miejsc w Europie pod kątem wysokości wynagrodzenia w tym zawodzie. Przykładowo, w Luksemburgu zarobi nawet 8 razy więcej.

starzenie się społeczeństwa Kolejny wskazany przez badaczy problem dotyczy postępującego starzenia się społeczeństwa polskiego, które wpływa na funkcjonowanie całego systemu opieki zdrowotnej. Starzeją się nie tylko pacjenci, wśród których przybywa osób potrzebującej pomocy medycznej, ale starzeje się również sam personel. Młody z kolei często szuka lepszego życia za granicą.

Zgodnie z danymi Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju obecnie średni wiek pielęgniarki wynosi powyżej 53 lat, a położnej powyżej 50 lat.

  • przeciążenie obowiązkami
Badacze ustalili, że w związku z niesatysfakcjonującymi zarobkami około 30-40% pielęgniarek musi pracować w więcej niż jednej placówce medycznej. Często przekłada się to na przeciążenie obowiązkami i może wiązać się ze średnim czasem życia pielęgniarek, który w Polsce jest o 20 lat krótszy, niż w przypadku kobiet wykonujących inne zawody (NIPiP).
  • niski prestiż zawodów medycznych

Według ekspertów powyższe czynniki łączą się w jeden, najbardziej dosadny – niski prestiż zawodów medycznych w Polsce. To on jest głównym stymulantem emigracji zawodowej – zwłaszcza wśród najmłodszych grup profesjonalistów.

Jak wiele polskich pielęgniarek i położnych emigruje?

W raporcie z 2016 roku Najwyższa Izba Kontroli podkreśliła, że w Polsce nie funkcjonuje wiarygodna metodyka monitorowania emigracja pracowników ochrony zdrowia, rząd nie posiada także spójnych procesów do gromadzenia danych statystycznych i monitorowania przepływu pracowników. Aktualne dane opierają się więc jedynie na liczbie wydanych przez izby zawodowe zaświadczeń potwierdzających prawo do wykonywania zawodu na terenie UE. Ma to jednak charakter wyłącznie szacunkowy – część osób pobiera zaświadczenia, lecz ostatecznie porzuca pomysł o emigracji, część z kolei emigruje bez pobrania zaświadczenia (które nie jest wymagane w przypadku podjęcia pracy np. w charakterze opiekuna medycznego).

Trendy i kierunki emigracji polskich pielęgniarek i położnych

Z danych NIPiP można z wyczytać, że od wejścia Polski do Unii Europejskiej do 2020 roku  o wydanie zaświadczeń zwróciło się ponad 21,8 tys. pielęgniarek i położnych. Co ciekawe, tendencja jest malejąca: najwięcej przypadków miało miejsce w latach 2004-2007 (wydawano ok. 2300 zaświadczeń rocznie), a trend był wzrastający mniej więcej do 2015 roku, zaś później (po kolejnej podwyżce wynagrodzeń) zaczął spadać. Już w 2020 r. wydano jedynie 300 dokumentów – może mieć to jednak związek z pandemią koronawirusa i ograniczeń dotyczących podróżowania między krajami.

Eksperci wskazują, że najczęstszymi kierunkami emigracji polskich pielęgniarek i położnych są Wielka Brytania, Niemcy, Szwecja, Hiszpania, Irlandia i Norwegia.

Co czeka polską służbę zdrowia?

Chociaż liczba emigrujących z Polski pracowników służby zdrowia uległa znacznemu zmniejszeniu, nie spowodowało to złagodzenia kadrowych niedoborów – problem starzenia się społeczeństwa jest nie do przeskoczenia. Nie da się również zatrzymać profesjonalistów medycznych bez realnej poprawy warunków zatrudnienia w polskim systemie ochrony zdrowia – dopiero odpowiednie, systemowe uregulowanie tego problemu z pewnością pozytywnie odbije się na prestiżu zawodów medycznych i przyciągnie nowych kandydatów.

IKPMED

Instytut Kształcenia Podyplomowego
Kadr Medycznych
Ul. Bobrowiecka 9, 00-728 Warszawa

T: 22 559 22 02
E: sekretariat@ikpmed.wumed.edu.pl

Copyright © 2020 - WUMed