Opublikowano projekt ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Zawarto w nim obowiązki i prawa ratowników oraz kwestie związane z powołaniem samorządu zawodowego.

W uzasadnieniu projektu wskazano, że ma on na celu wprowadzenie do systemu prawnego przepisów regulujących w sposób kompleksowy wykonywanie zawodu ratownika medycznego oraz utworzenie ram prawnych dla działania samorządu ratowników medycznych oraz zasad odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych.

Co reguluje projekt ustawy o zawodzie ratownika medycznego?

To organ samorządu - Krajowa Rada Ratowników Medycznych - będzie nadawać uprawnienia do wykonywania tego zawodu. Ratownicy zaś, aby je realizować, będą musieli być wpisani do rejestru ratowników medycznych.

Ważne jest, że przynależność do samorządu będzie obowiązkowa, nadzór nad nim będzie miał minister zdrowia. Samorząd ratowników medycznych będzie działał na podobnych zasadach jak wszystkie inne samorządy zawodów medycznych.

Główne zadania samorządu ratowników medycznych to:

• sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu ratownika medycznego;
• ustanawianie zasad etyki zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie;
• przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji ratowników medycznych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646);
• wydawanie zaświadczeń potwierdzających kwalifikacje zawodowe na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;
• zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu;
• prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych;
• prowadzenie postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
• reprezentowanie ratowników medycznych oraz ochrona ich interesów zawodowych;
• działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez ratowników medycznych;
• udział w ustalaniu oraz aktualizacji standardów i wytycznych w ratownictwie medycznym;
• prowadzenie rejestru ratowników medycznych oraz rejestru ratowników medycznych tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód;
• nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych;

Organami samorządu (powoływanymi na czteroletnią kadencję) będą:

• Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych;
• Krajowa Rada;
• Komisja Rewizyjna;
• Sąd Dyscyplinarny;
• Wyższy Sąd Dyscyplinarny;
• Rzecznik Dyscyplinarny.

Samorząd może prowadzić działalność gospodarczą, a działalność samorządu będzie finansowana: ze składek członkowskich i opłat związanych z postępowaniem w sprawie wpisu do rejestru ratowników medycznych; z dochodów z innych źródeł, a w szczególności z dotacji, subwencji, darowizn i spadków oraz z działalności gospodarczej.

Kto będzie mógł zostać ratownikiem:

Zgodnie z projektem ustawy zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która:

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu;
• posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
• spełnia następujące wymagania:
• rozpoczęła przed dniem 1 października 2019 r. studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne i uzyskała tytuł zawodowy licencjata lub magistra na tym kierunku (specjalności) lub
• rozpoczęła po dniu 30 września 2019 r. studia wyższe na kierunku ratownictwo medyczne, zgodnie ze standardami kształcenia, o których mowa w art. 68 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2021 r. poz. 478, z późn. zm.), i uzyskała tytuł zawodowy licencjata lub,
• rozpoczęła przed dniem 1 marca 2013 r. naukę w publicznej szkole policealnej lub niepublicznej szkole policealnej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu zawodowego ratownik medyczny albo dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie ratownik medyczny, lub
• posiada dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzającym tytuł zawodowy ratownik medyczny i uzyskała prawo pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z odrębnymi przepisami, lub
• posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego nabyte w państwie członkowskim uznane w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646);
• posiada prawo wykonywania zawodu.

Obowiązek znajomości języka polskiego nie będzie dotyczył osób, które ukończyły naukę w języku polskim.

Prawo w medycynie

Newsletter przygotowywany przez radcę prawnego specjalizującego się w zagadnieniach prawa medycznego.

Nowym rozwiązaniem jaki pojawia się w projekcie jest możliwość kształcenia ratowników medycznych na studiach drugiego stopnia, co pozwala na uzyskanie tytułu zawodowego magistra.

Ponadto, projekt ustawy zakłada wprowadzenie kursów kwalifikacyjnych dla ratowników medycznych, dzięki którym nabędą oni dodatkową wiedzę i umiejętności niewynikające z kształcenie przeddyplomowego. Kurs kwalifikacyjny kończy się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem tego kursu.

Nowością w zakresie ustawicznego rozwoju zawodowego będzie wprowadzenie urlopu szkoleniowego dla pracownika wykonującego zawód ratownika medycznego w wymiarze do 6 dni roboczych rocznie, płatnego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego przyznawać będzie Krajowa Rada Ratowników Medycznych na wniosek, przy czym odmowa przyznania prawa wykonywania zawodu będzie mogła nastąpić wyłącznie w razie stwierdzenia niespełnienia wymogów, o których mowa w art. 2 projektowanej ustawy (omówionych powyżej).

Ratownik medyczny utraci prawo wykonywania zawodu w przypadku:

• ubezwłasnowolnienia całkowitego albo częściowego;
• prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego.
• Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego wygaśnie w przypadku:
• upłynięcia 5 lat od dnia wydania zgody, o której mowa w art. 2 ust. 3;
• śmierci ratownika medycznego;
• zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu przez ratownika medycznego.

Jakie prawa i obowiązki ratowników medycznych przewidział ustawodawca?

• prawo wglądu do dokumentacji medycznej oraz do uzyskania od lekarza, felczera, pielęgniarki, położnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych, zapobiegawczych i dających się przewidzieć następstwach podejmowanych działań, w zakresie niezbędnym do udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych;
• prawo, po dokonaniu oceny stanu pacjenta, nie podejmowania lub odstąpienia od medycznych czynności ratunkowych albo udzielania świadczeń zdrowotnych, jeżeli nie spowoduje to niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia;
• obowiązek wykonywania zleceń z dokumentacji medycznej;
• obowiązek dokumentowania świadczeń zdrowotnych w karcie indywidualnej ratownika medycznego;
• obowiązek informowania pacjenta o jego prawach zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 849);
• obowiązek udzielania pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie wskazanej przez pacjenta informacji o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie związanym z podejmowaniem medycznych czynności ratunkowych w podstawowym zespole ratownictwa medycznego;
• obowiązek zgłoszenia Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1977);
• obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu;
• obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego realizowany przez uczestnictwo w kursach doskonalących jak również samokształcenie i dokumentowany w karcie doskonalenia zawodowego.

Obecnie w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM), zawód ratownika medycznego wykonuje 22 481 (liczba ta obejmuje ratowników zatrudnionych w ramach umów w rodzaju leczenie szpitalne, udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umów w rodzaju ratownictwo medyczne oraz wykonujących zawód w zespole ratownictwa medycznego u podwykonawcy). Powyższa liczba stanowi liczbę etatów lub równoważników etatów. Ratownicy medyczni w większość są zatrudnieni w jednostkach systemu PRM w szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz zespołach ratownictwa medycznego.

Cały projekt ustawy dostępny TUTAJ.