Aktualności

06
SIE
2022
Cukrzyca typu 1 u dzieci i młodzieży - dlaczego latem trudniej ją rozpoznać?

Lato jest tym czasem, którego większość osób oczekuje. Czas wakacji, wyjazdów i podróży, spotkań oraz długich gorących dni. Przyjemnie zrelaksować się po ciężkim roku pracy. Dzieci i młodzież odpoczywają, nabierając sił na kolejne wyzwania przyszłego roku szkolnego. W czym to lato może przeszkodzić? Dlaczego tak bardzo może zatuszować objawy poważnej, przewlekłej choroby?

Przecież mamy więcej czasu, możemy odpocząć i przyjrzeć się sobie lepiej. Latem naturalną odpowiedzią na trwające upały, jest większe pragnienie, któremu nikt się specjalnie nie dziwi. Im więcej płynów dociera do organizmu, tym samym, częściej jest potrzeba skorzystania z toalety. Nic w tym dziwnego. Tutaj już tuszują się dwa podstawowe i pierwsze objawy cukrzycy typu 1, która najczęściej dotyka dzieci, młodzież i młodych dorosłych.

Idźmy dalej - lato to bardzo dobry czas na różnego rodzaju aktywności, na które nie ma czasu w pozostałej części roku. Zarówno wycieczki, pływanie czy spacery po górach, to domena okresu wakacyjnego – i co za tym idzie, zwykle utrata masy ciała, która może w takich okolicznościach nie wzbudzać niepokoju.

To, co mogłoby być normą, może przerodzić się w pierwsze objawy cukrzycy typu 1, czyli choroby, która rozpoczyna się i postępuje dość szybko.

Samo słowo “cukrzyca” oznacza podwyższony poziom cukru we krwi i w społeczeństwie bardzo często kojarzona jest głównie z osobami starszymi lub kobietami w ciąży, ale ze względu na różne przyczyny powstawania – wyróżnia się różne typy cukrzycy, m.in.: typ 1, typ 2, cukrzyca w ciąży, noworodków i niemowląt, wtórna, MODY. Dotyka każdej grupy wiekowej pacjentów, w tym także dzieci i młodzieży.
To cukrzyca typu 1 jest właśnie chorobą występującą głównie u dzieci i młodzieży lub młodych dorosłych, ale może ujawnić się w każdym wieku. Chorobę powoduje nieprawidłowe działanie układu immunologicznego, który własne komórki beta w trzustce, traktuje jako obce, w wyniku czego organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom, produkującym insulinę i niszczy je. Dochodzi więc do bezwzględnego niedoboru insuliny. Typowe dla cukrzycy typu 1 objawy rozwijają się zwykle w okresie od jednego do kilku tygodni.

Często pierwszymi objawami jest: wielomocz, wzmożone pragnienie i utrata masy ciała – to najbardziej charakterystyczne kliniczne objawy i tzw. „triada”. Do nich dołącza z czasem narastające osłabienie, problemy ze wzrokiem – najczęściej nieostre widzenie, częstsze zakażenia grzybicze, szczególnie dotykające okolic intymnych oraz zakażenia skóry. W miarę pogłębiania się zaburzeń metabolicznych dołączają się objawy ketozy i kwasicy w postaci nudności, wymiotów, bólów brzucha, duszności a nawet zaburzeń świadomości.

Należy jednak pamiętać, że obraz kliniczny może być zróżnicowany, ponieważ u części pacjentów przebieg może być bardzo gwałtowny z szybko rozwijającą się kwasicą ketonową. Dotyczy to, przede wszystkim, małych dzieci i pacjentów ze znacznym niedoborem insuliny. U drugiej grupy pacjentów, np. nastolatków – objawy mogą narastać w czasie kilku miesięcy.

W przebiegu cukrzycy można wyróżnić 4 następujące po sobie etapy:

  • Przedkliniczny – jest to czas, w którym nie występują jeszcze kliniczne objawy cukrzycy, ale widoczne jest w badaniach zmniejszone wydzielanie insuliny oraz stwierdza się w surowicy krwi – autoprzeciwciała przeciw antygenom wysp trzustkowych.
  • Ujawnienie cukrzycy – pojawiają się objawy cukrzycy, z występującą hiperglikemią, glikozurią i ketonurią.
  • Częściowa remisja – w tym czasie obserwuje się zmniejszone zapotrzebowanie na insulinę, pojawia się w ciągu pierwszych tygodni od rozpoczęcia leczenia insuliną u większości dzieci i może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
  • Pełna insulinozależność – czas, w którym nie ma wydzielania insuliny przez trzustkę, trwa do końca życia.

W rozmowach z pacjentami, gdy zgłębiają swoją wiedzę o cukrzycy, potrafią oni sami wywnioskować, kiedy zaczynały pojawiać się pierwsze objawy, które niestety nie wzbudziły w nich niepokoju, że zaczyna się dziać coś niedobrego.

Moją radą jako pielęgniarki, edukatora diabetologicznego oraz diabetyczki, która już od ponad 20 lat żyje z cukrzycą, jest zwracanie uwagi na wszelkie odstępstwa od codziennych zachowań. Należy ze spokojem obserwować siebie i swoich bliskich, a jeśli coś wzbudza w nas niepokój – udać się do lekarza. Aktualnie glukometry i systemy CGM (do ciągłego monitorowania glikemii) są dostępne dla każdego, więc warto od czasu do czasu sprawdzić, nawet u zdrowej osoby (bez cukrzycy) jak kształtuje się glikemia.

https://nursing.com.pl/artykul/cukrzyca-typu-1-u-dzieci-i-mlodziezy-dlaczego-latem-trudniej-ja-rozpoznac-62da85c15b2043e803408d6d

IKPMED

Instytut Kształcenia Podyplomowego
Kadr Medycznych
Ul. Bobrowiecka 9, 00-728 Warszawa

T: 22 559 22 02
E: sekretariat@ikpmed.wumed.edu.pl

Copyright © 2020 - WUMed