Tuż po porodzie naturalnym położna układa noworodka na klatce piersiowej kobiety i tak rozpoczyna się kangurowanie, czyli kontakt skóra do skóry, który powinien trwać przynajmniej dwie godziny. W tym czasie matka przystawia malucha do swojej piersi, zaspokajając jego potrzebę bliskości.
Obok emocji, karmienia, bliskości, podczas tego kontaktu udaje się nam przeprowadzić szereg badań i - co najważniejsze - ocenić dobrostan malucha oraz mamy. Pierwszą oceną, którą przeprowadzamy od razu po narodzinach dziecka, już w pierwszej minucie jego życia, jest ocena noworodka w skali Apgar – przeprowadzamy ją właśnie podczas kontaktu skóra do skóry i nie potrzebujemy do tego żadnych narzędzi. Jest to ocena subiektywna i punktacja zwykle różni się w zależności od położnej/lekarza, który dokonywał oceny. Pod uwagę bierzemy: reakcje na bodźce, napięcie mięśni, wygląd skóry, akcję serca, oddech (krzyk). Za każdy z wymienionych parametrów możemy dać 0/1/2 punkty. 10/10 punków oznacza bardzo dobry stan dziecka. Ocenę powtarzamy w trzeciej, piątej i dziesiątej minucie życia noworodka, a w razie konieczności powtarzamy badanie w kolejnych minutach.
Po zakończeniu kangurowania (bądź podczas III okresu porodu, przy zaopatrywaniu ran po porodzie) osoba zajmująca się noworodkiem na sali porodowej waży malucha i dokonuje pomiaru długości ciemieniowo-siedzeniowej, obwodów głowy, klatki piersiowej i brzucha. Wszystkie te czynniki również mają wpływ na ocenę zdrowia nowonarodzonego dziecka.
Pobyt na sali porodowej kończy się po dwóch godzinach od urodzenia dziecka. Wówczas pacjentka przewożona jest na oddział położniczy, gdzie wraz z noworodkiem pozostaje do wypisu ze szpitala. W ciągu 24h od porodu badanie noworodka przeprowadza neonatolog, jeśli takie badanie nie zostało wykonane wcześniej.
W kolejnych dniach jednym z najważniejszych badań przeprowadzanych w szpitalu są badania przesiewowe noworodka. Badania przesiewowe wykonuje się u wszystkich nowo narodzonych dzieci. Badania te mają pokazać dzieci z ryzykiem groźnych chorób i wad wrodzonych. Dzięki temu, wszystkie wymagające tego noworodki szybko otrzymają odpowiednią opiekę i leczenie. Wczesne rozpoznanie sprawia, że choroba nie rozwinie się albo będzie przebiegała łagodniej. W ten sposób przeprowadza się badania na:
Badania przesiewowe noworodków w kierunku chorób wrodzonych wykonuje się z krwi, a dokładniej z krwi pobranej z piętki malucha. Umieszcza się je na specjalnej bibule i wysyła do laboratorium diagnostycznego. Krew jest pobierana zwykle w drugiej dobie po narodzinach. Mama przed badaniem dostaje bibułę do wypełnienia swoimi danymi. Nadzór nad badaniami sprawuje Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. Rodzice, którzy opuszczą szpital wcześniej, otrzymują bibułę wraz ze specjalnym kodem i adresem laboratorium i muszą sami zadbać o pobranie dziecku krwi do badania. Jeśli wynik jest nieprawidłowy bądź wątpliwy, rodzice otrzymają zawiadomienie o konieczności powtórnego (nawet dwukrotnego) pobrania krwi bądź konieczności konsultacji z lekarzem. Po ewentualnych powtórnych pobraniach i informacji, że wyniki są prawidłowe Instytyt powinien przesłać taką decyzję również w wersji papierowej.
Fakt, że dziecko miało pobieraną krew do badań przesiewowych, można sprawdzić w książeczce zdrowia dziecka. Wkleja się tam etykiety z kodem identyfikacyjnym i datą pobrania krwi. Identyczne są wysyłane razem z próbkami do laboratorium.
Kolejnym z przesiewowych badań przeprowadzanych w szpitalu w pierwszych dobach życia jest badanie pulsoksymetryczne. Na dłoni, następnie na stopie umieszczany jest specjalny czujnik (pulsoksymetr), który przez skórę mierzy poziom utlenowania krwi. Badanie jest proste, niebolesne i co najważniejsze – pozwala nam wykryć niektóre poważne wady serca u noworodka, zanim jeszcze wystąpią pierwsze objawy.
Jednym z ostatnich omawianych w tym artykule badań jest Przesiewowe Badanie Słuchu u Noworodków. Program realizowany jest dzięki Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i jest największym profilaktycznym programem zdrowotnym w Polsce. Jego podstawowym celem jest objęcie badaniem każdego nowonarodzonego dziecka pod kątem uszkodzenia słuchu oraz analiza czynników ryzyka predysponujących do wystąpienia uszkodzenia słuchu. Jak takie badanie się wykonuje? Specjalista w zakresie badań słuchu wykonuje badanie przy łóżeczku malucha lub w cichym pomieszczeniu. Do zewnętrznej części ucha dziecka przymocowana zostaje niewielka i miękko zakończona słuchawka, z której emitowane są do ucha trzaski. Gdy dźwięk dotrze do wewnętrznej części ucha, zazwyczaj tworzy się echo. Obserwując ekran komputera, prowadzący badanie sprawdza, w jaki sposób ucho dziecka reaguje na przesłany dźwięk.
Dziecko, którego wynik badania słuchu jest prawidłowy, otrzyma NIEBIESKI CERTYFIKAT, który zostanie wklejony do Książeczki Zdrowia Dziecka, którą również dostaniecie w szpitalu. W przypadku nieprawidłowego wyniku, braku wykonanego badania bądź wystąpienia czynników ryzyka niedosłuchu, do Książeczki Zdrowia Dziecka zostanie wklejony ŻÓŁTY CERTYFIKAT, który po powtórnych badaniach i określeniu prawidłowego wyniku może zostać zamieniony na niebieski certyfikat.
Zgodnie ze stanowiskiem WHO skutecznie przeprowadzane badania przesiewowe mają wykryć poważne problemy zdrowotne w okresie bezobjawowym, stąd tak ważne jest ich przeprowadzenie jeszcze w okresie noworodkowym.
https://nursing.com.pl/artykul/badania-przesiewowe-u-noworodkow-63dbbf7609dba3e19346124e
Instytut Kształcenia Podyplomowego
Kadr Medycznych
Ul. Bobrowiecka 9, 00-728 Warszawa
T: 22 559 22 02
E: sekretariat@ikpmed.wumed.edu.pl