• E66.0 – Otyłością spowodowaną nadmierną podążą energii, u których wskaźnik masy ciała wynosi BMI ≥ 40 kg/m2
• Świadczeniobiorcami z BMI 35 – 40 kg/m2, u których chirurgicznie indukowana redukcja masy ciała może przynieść potencjalną poprawę w zakresie chorób wywołanych otyłością.

Drugim celem programu pilotażowego jest ocena organizacji działania nowego modelu kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami z otyłością olbrzymią.
Podstawowym kryterium kwalifikacji do operacji bariatryczne jest BMI i wiek świadczeniobiorcy. Według Międzydyscyplinarnych Europejskich zaleceń w Chirurgii Metabolicznej i Bariatryczne zabiegi bariatryczne są rekomendowane w grupie świadczeniobiorców w wieku od 18. Roku zżycia spełniających następujące kryteria:

• BMI ≥ 40 kg/m2;
• BMI 35–40 kg/m2 u świadczeniobiorców, u których chirurgicznie indukowana redukcja masy ciała może przynieść potencjalną poprawę w zakresie chorób wywołanych otyłością.

W Polsce wskaźnik masy ciała (BMI) u około 300 tysięcy osób wynosi powyżej 40 kg/m2, a u ponad 1,5 miliona powyżej 35 kg/m2. Zaleca się, aby zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości były przeprowadzane w ośrodkach posiadających doświadczenie w realizacji procedur medycznych z zakresu chirurgii bariatryczne, a także wykonujących zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości min. dwoma rożnymi technikami, ponadto posiadających zarówno wyszkoloną kadrę, jak i niezbędny sprzęt.

Kwalifikacja i przygotowanie świadczeniobiorcy do zabiegu operacyjnego powinno odbywać się w zespole wielodyscyplinarnym, w skład, którego wchodzą specjaliści z rożnych dziedzin medycyny: specjaliści z zakresu chirurgii ogólnej posiadający odpowiednie kompetencje i doświadczenie w wykonywaniu zabiegów chirurgicznego leczenia otyłości, chorób wewnętrznych lub diabetologii, anestezjologii, rehabilitacji medycznej oraz psycholog, fizjoterapeuta, dietetyk, pielęgniarka, asystent medyczny.

Zaangażowanie wielospecjalistycznego zespołu wymusza wskazanie koordynatora leczenia i zbudowanie nowych narzędzi w postaci kompleksowych świadczeń czy systemów informatycznych.

Program pilotażowy zakłada objecie świadczeniobiorców z olbrzymią otyłością kompleksową opieką specjalistyczną w jednym ośrodku koordynującym. Rekomendowany model opieki obejmuje diagnozę, nowoczesne leczenie bariatryczne, opiekę psychologa, dietetyka oraz rehabilitację leczniczą.

Kluczową rolę w pracach wielodyscyplinarnego zespołu odgrywa koordynator procesu leczenia, sprawujący nadzór nad przebiegiem przygotowania do zabiegu i całego procesu leczenia. Aby zapewnić koordynację opieki nad świadczeniobiorcami w ramach KOS-BAR przewiduje się m.in. obowiązek zapewnienia w trakcie trwania programu pilotażowego koordynatora programu KOS-BAR w wymiarze równoważnika, co najmniej 3/4 etatu, oraz przez lekarza specjalistę w dziedzinie chirurgii ogólnej z doświadczeniem w chirurgii bariatryczne w wymiarze, co najmniej równoważnika 1/4 etatu. Rolę koordynatora programu KOS-BAR może pełnić pielęgniarka lub asystent medyczny lub osoba posiadająca wyższe wykształcenie medyczne. Koordynuje on plan badań, wizyt, ustala terminy, zbiera informacje i wprowadza dane do systemów sprawozdawczych i rejestrów.

W ramach programu pilotażowego zakłada się stosowanie protokołów kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia w chirurgii bariatryczne (protokoły ERABS). ERABS przyczynia się do zintegrowanej opieki zdrowotnej i poprawy zarówno krótko, jak i długoterminowych efektów leczenia przy jednoczesnym obniżeniu kosztów. Dane literaturowe wskazują, ze wprowadzenie protokołów opieki okołooperacyjnej jest korzystne m.in. ze względu na skrócony pobyt świadczeniobiorcy w szpitalu i zmniejszenie liczby powtórnych przyjęć́.

Warto zauważyć́, ze leczenie bariatryczne i metaboliczne nie kończy się po wypisaniu świadczeniobiorcy ze szpitala. Świadczeniobiorca wymaga wieloletniej opieki specjalistycznej oraz regularnych wizyt kontrolnych.

Podczas kolejnych etapów wizyt kontrolnych, konieczna jest stała edukacja świadczeniobiorców w aspekcie właściwego odżywiania. W przypadku zabiegów obarczonych ryzykiem wystąpienia niedoborów pokarmowych, jest wskazana stała suplementacja witaminowa oraz mikro- makroelementów
Kompleksowa opieka bariatryczne (KOS-BAR) w procesie terapeutycznym uwzględnia następujące moduły, obejmujące:

1. Procedury medyczne związane z przygotowaniem pacjenta do zabiegu operacyjnego, oraz realizację procedur medycznych ujętych w charakterystyce JGP F14 Chirurgiczna leczenie otyłości,

oraz

2) ambulatoryjną opiekę specjalistyczną i rehabilitację w okresie 15-18 miesięcy od rozpoczęcia realizacji świadczenia opieki zdrowotnej, w tym 3-6 miesięczny okres przygotowania do zabiegu.

Moduł I – Diagnostyka, postepowanie przedoperacyjne – obejmuje postepowanie przed zabiegiem operacyjnym w okresie 3-6 miesięcy – ma na celu ocenę stanu pacjenta kwalifikującego się do chirurgicznego leczenia otyłości pod katem stopnia zaawansowania chorób spowodowanych otyłością, oraz ma zapewnić właściwą kontrolę czynników ryzyka, co może wpłynąć pozytywnie na efekty leczenia. Obejmuje w szczególności: ocenę stanu zdrowia i odżywienia wraz z pomiarem masy ciała BMI oraz z wykonaniem pomiarów parametrów antropometrycznych, diagnostyką chorób wywołanych otyłością a także obejmować postepowanie rehabilitacyjne, dietetyczne i psychologiczne. W ramach modułu realizowane będą porady konsultacyjne z zakresu chirurgii, interny/diabetologii i anestezjologii, oraz w zależności od potrzeb porady do innych specjalistów. Wykonywane Bedą również̇ badania diagnostyczne.

Moduł II – Leczenie zabiegowe – obejmuje realizację następujących procedur medycznych w ramach hospitalizacji, dostosowanych do potrzeb świadczeniobiorcy:

1) 43.71 Częściowe wycięcie żołądka z zespoleniem z jelitem czczym metodą Rokuje gastrycy bypass;
2) 43.72 Częściowe wycięcie żołądka z zespoleniem z jelitem czczym metodą Mini gastrycy bypass;
3) 43.82 Rękawowa resekcja żołądka (lewe gastrektomia); 4) 44.95 Laparoskopowa operacja ograniczająca objętość żołądka; 5)44.96 Operacja powtórna zabiegu ograniczającego objętość żołądka, laparoskopowa.

W ramach tego modułu będzie realizowana także wizyta kontrolna, w celu oceny stanu zdrowia pacjenta, która powinna odbyć się w okresie 7-14 dni od wypisu pacjenta z oddziału.

Moduł III – Rehabilitacja bariatryczne – obejmuje rehabilitację realizowaną według indywidualnego planu rehabilitacyjnego, w warunkach oddziału stacjonarnego lub oddziału dziennego lub w warunkach ambulatoryjnych. Celem rehabilitacji jest w szczególności zapobieganie powstawania zaburzeń czynnościowych i poprawa wydolności fizycznej, oraz dalsza redukcja masy ciała.

Moduł IV – Bariatryczne opieka specjalistyczna (monitorowanie) – obejmuje porady: chirurgiczne, internistyczne, dietetyczne, psychologiczne oraz pakiet badań diagnostycznych, w tym poradę obejmującą przeprowadzenie u pacjenta bilansu opieki w ramach KOS-BAR wraz z przekazaniem sprawozdania do Krajowego Rejestru Operacji Pediatrycznych.

Projekt rozporządzenia zakłada:

1) objecie świadczeniobiorców w wieku od 18. Roku zżycia na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, spełniających enumeratywnie określone kliniczne kryteria kwalifikacji;
2) udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach leczenia szpitalnego, ambulatoryjnej opiece specjalistycznej oraz rehabilitacji leczniczej w warunkach oddziału stacjonarnego lub oddziałów dziennych;
3) realizację programu pilotażowego przez ośrodki koordynujące posiadające umowę z NFZ na realizację świadczeń w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie chirurgia ogólna wraz z poradnią przyszpitalną chirurgiczną udzielającą świadczeń w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej;
4) sporządzenie przez NFZ sprawozdania z realizacji programu pilotażowego, w tym ocenę danych i ocenę wskaźników, o których mowa w § 11.
Za wdrożenie, finansowanie, monitorowanie i ewaluację pilotażu będzie odpowiedzialny NFZ. Po dokonaniu kwalifikacji do programu pilotażowego ośrodek koordynujący będzie wydawał kartę KOS-BAR. Świadczeniobiorca po otrzymaniu karty KOS-BAR złoży deklarację pod opieka, którego ośrodka koordynującego będzie pozostawał w czasie trwania programu pilotażowego.

Do program pilotażowego wytypowano 15 ośrodków koordynujących, które posiadały doświadczenie w realizacji procedur medycznych z zakresu chirurgii bariatryczne a także wykonały w 2019 r., co najmniej 130 zabiegów chirurgicznego leczenia otyłości wykonywanych min. dwoma rożnymi technikami:

1. Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie;
2. Regionalne Centrum Zdrowia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Lubinie;
3. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce;
4. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łęcznej;
5. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Prof. Witolda Orłowskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie;
6. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie;
7. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1 im. Norberta Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi;
8. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy;
9. Specjalistyczne Centrum Medyczne im. św. Jana Pawła II Spółka akcyjna w Polanicy – Zdrój;
10. Szpital Czerniakowski Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie;
11. Szpitale Pomorskie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Gdyni;
12. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku;
13. Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku;
14. Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera w Toruniu;
15. Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie.

W ramach KOS-BAR pacjent będzie miał zapewnioną kompleksową na wszystkich etapach leczenia: 

1. Przygotowanie pacjenta do zabiegu bariatryczne (poradę w trakcie, której pacjent zostanie zakwalifikowany KOS-BAR, zostanie oceniony jego stanu zdrowia, wystawione skierowania na dodatkowe badania diagnostyczne i konsultacje specjalistyczne); 
2. Opiekę przedoperacyjną – obejmuje 3-6 miesięczny okres przygotowania pacjenta do zabiegu przez wielospecjalistyczny zespół, w skład, którego wchodzą specjaliści z różnych dziedzin medycyny (m.in. chirurgii, specjalista chorób wewnętrznych lub diabetologii, anestezjologii, rehabilitacji medycznej oraz inni specjaliści: fizjoterapeuta, psycholog, dietetyk, pielęgniarka, asystent medyczny). Zadaniem zespołu jest opracowanie indywidulanego planu leczenia i przygotowanie pacjenta pod względem klinicznym i psychologicznym do zabiegu bariatryczne; 
3. Kwalifikacja pacjenta do operacji bariatryczne – obejmującą ocenę i analizę ostatecznych wyników badań, konsultacji lekarskich, w tym anestezjologicznej oraz ustalenie indywidualnego planu leczenia zabiegowego i dalszego postępowania;
4. Operacja;
5. Wizyta kontrolna po zabiegu– realizowana w okresie 7-14 dni od wypisu pacjenta z oddziału szpitalnego; 
6. Indywidualny plan rehabilitacji leczniczej by zapobiegać powstawaniu zaburzeń czynnościowych i poprawić wydolność fizyczną oraz zredukować masę ciała.

Wsparcie psychologiczne

Każdy pacjent zakwalifikowany do programu KOS-BAR będzie mógł liczyć na pomoc psychologiczną i dietetyczną. Jeśli efekty operacji mają zostać zachowane na lata, konieczna jest u pacjenta modyfikacja jego stylu życia, włączenie diety redukcyjnej pozwalającej obniżyć masę ciała, o co najmniej 8-10 proc., edukacja w aspekcie właściwego odżywiania i rzucenia palenia tytoniu, ale także zwiększenie aktywności fizycznej i rehabilitacja lecznicza. 

Program zakłada przynajmniej 5 wizyt u lekarza koordynującego leczenie bariatryczne lub u innych osób wchodzących w skład wielodyscyplinarnego zespołu.
Program pilotażowy ma trwać czas 2 lata oraz objąć 2 907 pacjentów.

https://pielegniarki.com.pl/news/kompleksowa-opieka-specjalistyczna-nad-pacjentami-leczonymi-z-powodu-otylosci-olbrzymiej---projekt-pilotazu-nowe-stare-role-dla-pielegniarek