W1998 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny Hanny Chrzanowskiej. 1 października 2015 roku Stolica Apostolska ogłosiła dekret oheroiczności jej cnót. Pozbadaniu okoliczności cudu zajej wstawiennictwem – uzdrowienia mieszkańca Krakowa ztętniaka mózgu ijego nawrócenia – papież Franciszek zatwierdził dekret beatyfikacyjny Służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej. Została ogłoszona błogosławioną wsobotę 28 kwietnia 2018 roku.

Hanna Chrzanowska (1902–1973)

Urodziła się 7 października 1902 roku wWarszawie jako córka Wandy zeSzlenkierów iIgnacego Chrzanowskiego. Matka pochodziła zzamożnej rodziny znanych przemysłowców (jej starsza siostra Zofia, nestorka naszego zawodu,to m.in.fundatorka orazkuratorka dziecięcegoszpitala wWarszawie, dyrektorka Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa). Ojciec, polonista, wywodził się zrodziny ziemiańskiej, osiadłej naPodlasiu. Hanna miała starszego odwa lata brata Bogdana. Dzieciństwo spędziła wWiązownie, podwarszawskiej miejscowości letniskowej. Kształciła się wówczas wdomu podokiem prywatnych nauczycielek. W1910 roku ojciec Ignacy otrzymał nominację nastanowisko profesora literatury polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego icała rodzina przeniosła się doKrakowa.

Wroku 1917 Hanna zaczęła uczęszczać doprywatnego gimnazjum Sióstr Urszulanek. Trzy lata później zdała egzamin dojrzałości izapisała nawydział filozoficzny UJ. Zmieniła jednak kierunek iwybrała studia polonistyczne. Potrzech semestrach doszła downiosku, żeione niespełniają jej oczekiwań. Wswoim pamiętniku,pisanym polatach, wspomina tamten czas:„Nadszedł rok1920 – rok naszej matury iwojny, którajuż całkowicie zadecydowałaomojej przyszłości. Wjesieni zaczęłyśmy zprzyjaciółką Zosią charytatywnąpracę. Polegała ona natym, żezbierałyśmy dla potrzebujących podomach, co się tylkodało. Potem była praca wbudce nastacji, gdzie poiłyśmy herbatą żołnierzy icywili. Zjawił się wtedy wKrakowie Amerykański Krzyż izapisałyśmy się nakrótkie kursy pielęgniarskie. Ja trafiłam dosekcji prowadzonej przezPolkę – Amerykankę miss Stellę Tylską. Przede wszystkim uczono nas zabiegów. Wbitomi wtedy dogłowy, żeodleżyna tohańba dla pielęgniarki. Zapoznano także ztajnikami toalety porannej, wieczornej, kąpieli włóżku. Niektóre zabiegi wykonywałam potem wdomu mojejmatce, jak zawsze cierpliwej wobec moichpomysłów”.

Kiedy zatem Hanna uzyskała informację ootwarciu wWarszawie Szkoły Pielęgniarskiej, kolejny raz zdecydowała się nazmianę kierunku studiów. W1924 roku otrzymała zaświadczenie oukończeniu nauki, aw1926 roku zdała egzamin państwowy iotrzymała prawo wykonywania praktyki pielęgniarskiej naterenie Rzeczypospolitej Polskiej orazużywania tytułu pielęgniarki dyplomowanej.

W1925 roku wyjechała doParyża nastypendium zFundacji Rockefellera itam odbyła prawie roczną praktykę znastawieniem napielęgniarstwo społeczne. Popowrocie zgłosiła się dopracy wUniwersyteckiej Szkole Pielęgniarek iOpiekunek Zdrowia. Dyrektorka Szkoły Maria Epstein była osobą głęboko religijną (porezygnacji zestanowiska wstąpiła dozakonu sióstr Dominikanek), kładła nacisk nakształtowanie uczennic wduchu religii chrześcijańskiej. Wbudynku szkolnym znajdowała się kaplica, gdzie codziennie odprawiana była msza św.Dla studentek prowadzone były rekolekcje ipogadanki otreści religijnej, aczęstym ich gościem był ówczesny biskup krakowski Adam Stefan Sapieha.

Hanna Chrzanowska pracowała wszkole krakowskiej jako instruktorka iwykładała pielęgniarstwo zdrowia publicznego, prowadziła instruktaż dla Poradni Towarzystwa Walki zGruźlicą (1926–1929). W1926 roku, nakolejnym stypendium wBelgii, zapoznała się zpracą higienistek szkolnych. Popowrocie prowadziła zajęcia zestudentkami. Alina Rumun wspomina, że„obdarzona talentem pedagogicznym była Chrzanowska ogromnie lubiana przezswoje uczennice”.

W1929 roku przerwała pracę instruktorki zpowodu choroby iwyjechała dosanatoriów wZakopanem orazszwajcarskim Davos. Zajmowała się pracą dziennikarską, prowadząc redakcję miesięcznika „Pielęgniarka Polska” (wlatach 1931–1939) jako redaktorka naczelna. Twórczość publicystyczna nieograniczała się jedynie dopisania tekstów iartykułów fachowych, alepisała również wiersze, powieści, które przedstawiają przełom religijny bohaterek. Było towyraźne odzwierciedlenie zmian światopoglądowych samej Hanny. Podwpływem przyjaciół, m.in.Marii Starowieyskiej orazwłasnych doświadczeń iprzemyśleń dokonał się wniej zwrot ku Bogu ireligii katolickiej.

***

Do1939 roku Chrzanowska przebywała naprzemian wKrakowie iwWarszawie. Początek drugiej wojny odcisnął tragiczne piętno narodzinie Hanny. Wobronie Warszawy zginął jej brat stryjeczny Andrzej Chrzanowski. Wpaździerniku 1939 roku, pozbawiona odpowiedniej opieki, umarła jej ciotka Zofia Szlenkierówna. Jedyny brat, zmobilizowany napoczątku wojny iwysłany nafront wschodni, już zniej niewrócił. Niewiadomo kiedy domatki isiostry dotarła wiadomość, żezostał bestialsko zamordowany narozkaz NKWD wKatyniu. Wlistopadzie, wramach Sonderaktion Krakau (odred. niemiecka akcja pacyfikacyjna skierowana przeciwko środowisku polskich uczonych, przeprowadzona 6 listopada 1939 roku wKrakowie) zostali aresztowani profesorowie UJ. Wśród nich był ojciec Ignacy Chrzanowski – wywieziony doobozu wSachsenhausen zmarł wstyczniu 1940 roku.

Zkońcem 1939 roku Niemcy wyrzucili Chrzanowskich zmieszkania iHanna zamieszkała zmatką uznajomych naul.Radziwiłłowskiej. Te tragiczne przejścia osobiste jej niezałamały. Odpoczątku włączała się wakcje niesienia pomocy najbardziej potrzebującym – zgłosiła się dopracy wPolskim Komitecie Opiekuńczym (pomagał wysiedlonym iuchodźcom). Swoją opieką obejmowała również matki orazdzieci, szczególnie te osierocone, więźniów orazukrywających się Żydów. Działała także wpodziemiu, wstrukturach Armii Krajowej.

***

Powojnie zgłosiła się doSzkoły Uniwersyteckiej, gdzie została instruktorką iwicedyrektorką. Objęła kierownictwo działu pielęgniarstwa społecznego, przygotowując uczennice doopieki nadchorymi przewlekle wich domach. W1946 roku Hanna wyjechała nastypendium fundacji UNRRA zgrupą pielęgniarek doStanów Zjednoczonych. Wswoim pamiętniku zanotowała: „Poza ogólnym pogłębieniem wiedzy wyniosłam stamtąd utwierdzający mnie wprzyszłych walkach pewnik, żepielęgniarstwo domowe jest pracą bardzo mądrą ibardzo szeroką, żesą potrzebne jak winnych działach wysokie kwalifikacje”. Hanna Chrzanowska opracowała podręcznik „Pielęgniarstwo wotwartej opiece zdrowotnej”. Działała wPolskim Towarzystwie Pielęgniarskim. Wlatach 1957–1958 została powołana nastanowisko Dyrektora Państwowej Szkoły Pielęgniarstwa Psychiatrycznego wKrakowie-Kobierzynie. Ponawiązaniu kontaktu zks.Karolem Wojtyłą iproboszczem Parafii Mariackiej ks.Ferdynandem Machayem zaczęła organizować pielęgniarstwo parafialne (pokonując opór księży iniektórych przedstawicieli zgromadzeń zakonnych orazwładz państwowych). Wprace zaangażowani byli studenci, siostry zakonne, klerycy, często sama przyuczała ich donowych ról. Jej działania wspierał biskup, potem kardynał Karol Wojtyła. W1960 roku wtowarzystwie Hanny odwiedził 35 chorych przebywających wdomach. Stało się tostałym programem jego wizytacji duszpasterskich. W1964 roku Hanna zainicjowała spotkania rekolekcyjne dla chorych, które odbywały się wTrzebini. Wrekolekcjach uczestniczyły osoby chore, niepełnosprawne, które przezwiele lat nieopuszczały domów.

***
Hanna Chrzanowska starała się zawsze omoralne ietyczne przygotowanie pielęgniarek dopracy zchorymi. Propagowała „Rachunek sumienia dla pielęgniarki”. Swą duchowość pogłębiała wopactwie tynieckim, uczestnicząc wcodziennej mszy św.iczytając Pismo Święte.

Nigdy niecieszyła się dobrym zdrowiem – w1966 roku przeszła ciężką operację zpowodu choroby nowotworowej. Zmarła 29 kwietnia 1973 roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 2 maja 1973 roku, wpogrzebie uczestniczyła rodzina, współpracownicy iwielu chorych. Ceremonii przewodniczył ks.kardynał Karol Wojtyła. Hanna Chrzanowska, zwana przezswoich chorych „Cioteczką”, pochowana została wgrobowcu rodzinnym naCmentarzu Rakowickim. Pamięć oHannie Chrzanowskiej jest wciąż żywa Wiele medycznych szkół pielęgniarskich nosiło jej imię.

Źródło: Magazyn Pielęgniarki i Położnej